Analiza benchmarking Euroregionu Neisse-Nisa-Nysa oraz pozostałych euroregionów w RCz ze szczególnym uwzględnieniem granicy czesko-polskiej

Wielkość euroregionów

Wielkość euroregionów można analizować pod kątem kilku aspektów: według powierzchni lub według liczby mieszkańców. Kolejnym, ważnym w przypadku euroregionów aspektem, jest liczba gmin członkowskich. Dane dotyczące poszczególnych euroregionów przedstawiono w poniższej tabeli.
Tab. Wielkość euroregionów w RCz (na dzień 31.12.2007 r.)

Euroregion	Liczba gmin członkowskich	Powierzchnia w km2	Ludność
Nisa	145	2 713,5	448 105
Labe	92	1 558,1	374 554
Krušnohoří	76	1 531,9	298 568
Egrensis	47	1 642,8	234 582
Šumava	124	3 678,1	182 466
Glacensis	102	1 836,3	276 409
Praděd	74	1 895,2	131 583
Těšínské Slezsko	41	763,2	351 277
Silesia	56	1 074,3	222 992
Pomoraví	77	1 745,4	672 019
Beskydy	61	948,5	164 467
Bílé Karpaty	149	2 236,0	354 738
Silva Nortica	40	1 692,9	261 164

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny, placówka Liberec.

Powierzchnia (pokrycie geograficzne)

Patrząc na powierzchnię poszczególnych euroregionów, sytuacja przedstawia się następująco:
Tab. Wielkość euroregionów w RCz - wg powierzchni (na dzień 31.12.2007 r.)

Euroregion	Powierzchnia w km2	Liczba gmin członkowskich	Przeciętna powierzchnia gminy członkowskiej w km2
Šumava	3 678,1	124	29,66
Nisa	2 713,5	145	18,71
Bílé Karpaty	2 236,0	149	15,01
Praděd	1 895,2	74	25,61
Egrensis	1 836,3	102	18,00
Glacensis	1 745,4	77	22,67
Pomoraví	1 692,9	40	42,32
Silva Nortica	1 642,8	47	34,95
Labe	1 558,1	92	16,94
Krušnohoří	1 531,9	76	20,16
Silesia	1 074,3	56	19,18
Beskydy	948,5	61	15,55
Těšínské Slezsko	763,2	41	18,62

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny, placówka Liberec.

Według powierzchni euroregiony można podzielić na 3 kategorie:

• Duże - o powierzchni ponad 2 200 km². Do tej kategorii należą euroregiony Šumava, Nisa i Bílé Karpaty.
• Średnie - o powierzchni 1 500 - 2 200 km². W tej kategorii mieści się większość euroregionów: Praděd, Egrensis, Glacensis, Pomoraví, Silva Nortica, Labe oraz Krušnohoří.
• Małe - o powierzchni poniżej 1 500 km². Do najmniejszych euroregionów należą Silesia, Beskydy oraz Těšínské Slezsko.

Podsumowanie

Euroregiony w RCz są stosunkowo dość zróżnicowane pod względem swojej powierzchni. Istnieją duże różnice pomiędzy dużymi i małymi euroregionami. Niemniej większość z nich ma powierzchnię 1500 - 2200 km², przy czym przeciętna powierzchnia wynosi 1794 km². Przeciętna powierzchnia terenu (katastru) gminy członkowskiej wynosi 23 km². 

Liczba mieszkańców

Kolejnym kryterium oceny euroregionu jest liczba mieszkańców zamieszkujących jego obszar.
Tab. Liczba mieszkańców w czeskich euroregionach (na dzień 31.12.2007 r.)

Euroregion	Ludność
Pomoraví	672 019
Nisa	448 105
Labe	374 554
Bílé Karpaty	354 738
Těšínské Slezsko	351 277
Krušnohoří	298 568
Glacensis	276 409
Silva Nortica	261 164
Egrensis	234 582
Silesia	222 992
Šumava	182 466
Beskydy	164 467
Praděd	131 583

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny, placówka Liberec.

Według liczby mieszkańców euroregiony można podzielić na 4 kategorie:

• Bardzo duże - liczące powyżej 400 000 mieszkańców. Do tej kategorii zalicza się już wymieniane Pomoraví oraz Nisa.
• Duże - liczące350 000 - 400 000 mieszkańców. W tej kategorii mieszczą się 3 euroregiony: Labe, Bílé Karpaty oraz Těšínské Slezsko.
• Średnie - liczące200 000 - 350 000 mieszkańców. Do tej grupy należą Krušnohoří, Glacensis, Silva Nortica, Egrensis i Silesia.
• Małe - liczące poniżej 200 000 mieszkańców. Do najmniejszych euroregionów należy Šumava (ciekawe przeciwieństwo w relacji do powierzchni obszaru, pod względem której jest największym euroregionem), Beskydy i Praděd.

Podsumowanie

Również pod kątem liczby mieszkanców euroregiony wykazują pomiędzy sobą duże różnice. Najmniejsze czeskie części liczą powyżej 130 000 mieszkańców, te największe zaś ponad 400 000. Średnio w czeskiej części euroregionu mieszka około 300 000 osób. 

Liczba gmin członkowskich

Kolejnym ważnym wskaźnikiem jest liczba gmin członkowskich. W pewnym stopniu odzwierciedla to atrakcyjność euroregionu. Gminy płacą składki członkowskie z tytułu swojego członkostwa w euroregionie, a więc rozważają płynące z tego korzyści. Niemniej liczba gmin jest również zależna od zasięgu geograficznego euroregionu.

Tab. Liczba gmin członkowskich w czeskich częściach euroregionów (na dzień 31.12.2007 r. oraz na dzień 1.1.2009 r.)

Euroregion	Liczba gmin członkowskich (na dzień 31.12.2007)	Liczba gmin członkowskich (na dzień 1.1.2009)
Bílé Karpaty	149	162
Nisa	145	141
Šumava	124	128
Glacensis	102	96
Labe	92	92
Pomoraví	77	77
Krušnohoří	76	78
Praděd	74	73
Beskydy	61	61
Silesia	56	57
Egrensis	47	53
Těšínské Slezsko	41	41
Silva Nortica	40	40

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny, placówka Liberec.

Liczba gmin członkowskich euroregionów została graficznie przedstawiona na poniższym wykresie:

Rys. Liczba gmin członkowskich czeskich części euroregionu w RCz

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny, placówka Liberec.

Według liczby gmin członkowskich euroregiony można podzielić na 4 kategorie:

• Duże - liczące ponad 130 gmin. Do tej kategorii należą euroregiony Bílé Karpaty, Karpaty i Nisa.
• Duże - liczące od 90 do 130 gmin. Tu należą euroregiony Šumava, Glacensis oraz Labe.
• Średnie - liczące od 50 do 90 gmin członkowskich. Do tej kategorii należy 5 euroregionów: Pomoraví, Krušnohoří, Praděd, Beskydy i Silesia.
• Małe - liczące poniżej 50 gmin członkowskich. W tej kategorii mieszczą się euroregiony Egrensis, Těšínské Slezsko i Silva Nortica.

Patrząc na tendencje rozwojowe liczby gmin członkowskich, ich liczba lekko rośnie w euroregionach Bílé Karpaty, Šumava, Silesia i Egrensis. Natomiast spadek liczby gmin członkowskich w danym okresie zanotowano w euroregionach Nisa, Glacensis i Praděd. Nie są to jednak w żaden sposób drastyczne zmiany.

Interesujące jest także obserwowanie stopnia zaangażowania gmin w euroregionach, jak również we współpracy transgranicznej w poszczególnych krajach. Poniższy wykres przedstawia liczbę gmin zaangażowanych w euroregionie wg poszczególnych krajów RCz: 

Najwięcej gmin przystąpiło do euroregionów w Kraju Morawskośląskim, na którego terytorium funkcjonuje kilka euroregionów oraz w Kraju Libereckim (Euroregion Nisa).

Podsumowanie

Euroregiony w RCz są stosunkowo dość zróżnicowane także pod względem liczby gmin członkowskich. Największe mają ponad 140 gmin członkowskich, natomiast te najmniejsze tylko poniżej 40. Przeciętna liczba gmin przypadająca na jeden euroregion wynosi 83.